Inspectie en inclusief onderwijs: ‘Niet duwen!!’

Soms heb je van die gedachten waarvan je denkt: ‘Hoe kom je daar nou bij?’ Het gebeurde mij dit weekend. Ik stond (in mijn gedachten) op een vooruitstekende rots hoog op een berg. En u herkent dit wel; zo’n plek is spannend vanwege de diepte onder je en tegelijkertijd is het uitzicht fantastisch. Op het moment dat ik in mijn gedachten op dat uitkijkpunt stond, schoot mij door mijn hoofd: ‘Ik hoop maar dat de inspectie nu niet achter mij staat, want voor je het weet lig ik beneden!’

Het beeld had vast te maken met het thema inclusief onderwijs. Een onderwerp dat mij na aan het hart ligt. Een ingewikkeld onderwerp ook omdat inclusief onderwijs alle aspecten van een school en het onderwijs raakt. Het is dus niet zo vreemd dat ik veel nadenk over hoe een school inclusiever kan worden.

Maar hoe zit het dan met ‘een inspecteur die mensen van de rots duwt’? Dat vraagt om een kleine uitleg. Het heeft te maken met een artikel op de site van de PO Raad waarin inspecteur Dijkstra tevreden opmerkt dat de inspectie op sommige plekken ‘een duwtje’ had gegeven om schooldirecteuren te bewegen om werk te maken van de wet Burgerschapsonderwijs. Het resulteerde in een stortvloed aan verbeteropdrachten; meer dan de helft van de door de inspectie onderzochte scholen in het funderend onderwijs kreeg een herstelopdracht voor burgerschap.

Ik zag het helemaal voor mij; schooldirecteur Mirjam (zomaar een fictieve persoon) die écht werk wil maken van burgerschapsonderwijs maar zich realiseerde dat het onderwerp om een goede doordenking vroeg. Daar stond ze, op de rots hoog op een berg, kijkend naar het landschap dat zich onder haar ontvouwde, ‘Welke richting zou de school uit moeten gaan? Ze voelde naast de opwinding van alle kansen die het onderwerp bood ook de spanning. Want wat zou het team ervan vinden.’ Diep in gedachten en volledig opgaand in het uitzicht was ze zich niet bewust van de inspecteur die haar van achteren naderde. Pas op het laatste moment meende ze iets te horen, maar toen was het al te laat, een duwtje was voldoen om van de rots te tuimelen. Een periode van herstel was het gevolg… ‘Tsja’, zeiden collega-directeuren die met een bloemetje langs waren gekomen. ‘Je moet daar ook niet gaan staan, je had het gewoon gelijk moeten doen.’

Inclusief onderwijs is nog geen onderdeel van het inspectietoezicht maar, net als Burgerschapsonderwijs een onderwerp wat onderzoek vraagt. Een goed moment daarom om stil te staan bij de vraag hoe inclusief onderwijs er op jouw school/scholen uit zou kunnen zien. En mocht je dat leuk of interessant vinden; ik denk graag met je mee.

André Guijs - Senior Adviseur, Coach

Inclusief onderwijs | Rijksoverheid.nl
“Burgerschap is meer dan door het hoepeltje van de inspectie springen” | PO-Raad (poraad.nl)